1. Anatomia stawu skokowego:
Staw skokowy górny to staw skokowo-goleniowy, gdzie główkę stanowi bloczek kości skokowej, a panewkę powierzchnia stawowa kolna kości piszczelowej oraz powierzchnie stawowe obu kostek. Połączenie kości jest wzmocnione torebką stawową oraz więzadłami od strony przyśrodkowej (trójgraniastym) oraz od strony bocznej więzadłami (skokowo-strzałkowym przednim, tylnym oraz piętowo-strzałkowym)
Skokowy dolny: stanowi połączenie pomiędzy kośćmi skokową, piętową oraz łódkową
Staw skokowy tylny: jest utworzony przez powierzchnię stawową piętową tylną kości skokowej oraz powierzchnię stawową skokową tylną kości piętowej. Jest on objęty torebką stawową i wzmocniony więzadłami: skokowo-piętowym tylnym, skokowo-piętowym przednim, skokowo-piętowym przyśrodkowym, skokowo-piętowym bocznym.
Staw skokowy przedni (staw skokowo-piętowo-łódkowy) jest zbudowany z wypukłej powierzchni stawowej kości skokowej oraz z kości łódkowatej, piętowej i więzadła piętowo-łódkowego. Staw jest objęty torebką stawową i wzmocniony więzadłami: piętowo-łódkowym podeszwowym, piętowo-łódkowym, skokowo-łódkowym.
2. Rozpoznanie
Złamanie trójkostkowe to triada złamań: kostki bocznej, kostki przyśrodkowej oraz tylnej krawędzi kości piszczelowej. Urazowi często towarzyszy rozerwanie więzozrostu strzałkowo-piszczelowego i zwichnięcie tylne stawu skokowego.
Objawami urazu są przede wszystkim ból, krwiak wewnątrzstawowy, ograniczenie ruchomości oraz deformacja stopy.
Podstawowym badaniem wykrywającym złamanie trójkostkowe jest RTG stawu skokowego w projekcji przednio-tylnej oraz bocznej, a w razie wątpliwości można wykonać TK W razie wątpliwości można zrobić także TK. Jest to częsty uraz, a nierozłącznym elementem leczenia jest rehabilitacja złamania trójkostkowego
3. Leczenie
Podstawowym leczeniem w złamaniu trójkostkowym jest operacyjne zespolenie złamanych kostek, które powinno się wykonać w warunkach szpitalnych W przypadku zwichnięcia kości skokowej w pierwszej kolejności wykonuje się repozycję oraz stabilizację złamań i więzozrostu strzałkowo-piszczelowego. Po około 8-10 tygodniach usuwa się śrubę stabilizującą więzozrost strzałkowo-piszczelowy oraz rozpoczyna się bardziej intensywna rehabilitacja złamania trójkostkowego
4. Rehabilitacja złamania trójkostkowego postępowanie
0-2 tygodni
- chód o kulach bez obciążania operowanej kończyny
- chłodzenie lodem co 2 godziny lub za pomocą Cryo Cuffu
- ćwiczenia izometryczne mięśnia czworogłowego uda
- ćwiczenia czynne stawu biodrowego oraz kolanowego
2-6 tygodnia
- kontynuacja ćwiczeń z poprzedniego okresu
- masaż limfatyczny w celu zmniejszenia obrzęku
- krioterapia stawu skokowego za pomocą CO2
- ćwiczenia stabilizacyjne stawu biodrowego oraz tułowia
- mobilizacja blizn po ściągnięciu szwów
- częściowe obciążanie operowanej kończyny (po konsultacji z lekarzem ortopedą)
- poizometryczna relaksacja mięśnia trójgłowego łydki
- terapia mięśniowo-powięziowa w obrębie podudzia
- suche igłowanie
6-12 tydzień
- kontynuacja ćwiczeń z poprzedniego okresu
- ćwiczenia stawu skokowego w zamkniętych łańcuchach kinematycznych
- balansowanie ciałem ze stopniowym przenoszeniem ciężaru ciała na kończynę operowaną
- propriocepcja stawu skokowego
- pełne obciążanie operowanej kończyny w 10-12 tygodniu
- ćwiczenia podskoków zeskoków, trucht, biegi ze zmiana kierunku
Rehabilitacja złamania trójkostkowego kończy się z chwila odzyskania całkowitej ruchomości w stawie skokowym oraz siły i masy mięśniowej. Po 8 tygodniach usuwana zostaje śruba mocująca więzozrost strzałkowo-piszczelowy, która może ograniczać zgięcie grzbietowe, natomiast reszta zespolenia usuwa się zazwyczaj po 8 miesiącach.
